De verdere verkenning van de Dionne-bron in Tonnerre wordt bemoeilijkt door een onbekend natuurverschijnsel. Duiker Pierre-Eric Deseigne merkte afgelopen herfst tijdens een oefening dat er ergens een verstopping is, die de toegang naar beneden blokkeert. ‘Er is ongeveer drie kubieke meter rots verschoven en in het toegangspad gestort.’

De Dionne-bron is een karstbron, ook wel een resurgentie of vauclusebron genoemd. Een bron waar een rivier na een ondergrondse loop weer aan de oppervlakte komt. Dit fenomeen komt vooral voor in kalksteengebieden. Met de term karst worden alle verschijnselen bedoeld die te maken hebben met de oplossing van kalksteen in water. Het water verdwijnt eerst in de grond via kleine openingen (karstpijpen) of via dwijngaten (pertes) om via één of meer ondergrondse wegen terug aan de oppervlakte te komen. Meestal zal slechts een deel van de rivier ondergronds gaan stromen en blijft de bovengrondse loop eveneens bestaan. Soms komen daarbij de bovengrondse en ondergrondse loop na de resurgentie weer bij elkaar, zoals bij de Lesse in de Ardennen. In andere gevallen verdwijnt de bovengrondse loop volledig en blijft alleen een droge vallei over.

We kunnen er niet meer doorheen

Eind september 2020 ontdekte Pierre-Eric Deseigne het. ‘Het was tijdens mijn laatste duik,’ zegt hij. ‘Ik was ter plekke met een TF1-team als onderdeel van een reportage voor de televisie. Ik had niet meer gedoken sinds november 2019. Het is waarschijnlijk gebeurd in de zomer, tijdens die lange periode van droogte. Het moet wel een soort aardverschuiving zijn geweest, een lawine van stenen, onmogelijk om daar nog door te kunnen’, vat de duiker samen. ‘De doorgang bevindt zich op een diepte van ongeveer 30 meter, terwijl we hiervoor al eens tot 79 meter zijn gekomen. De opening was zo’n 60 cm en is nu teruggebracht tot 5 cm. Dit wonderbaarlijke natuurverschijnsel is lang geleden ontdekt.’

Er moeten duiken worden georganiseerd om het gebied met de hand te ontruimen. Pierre-Eric Deseigne is van plan om eens per maand een soort estafette duik te organiseren. Ondanks deze onvoorziene gebeurtenis blijft hij, zoals gewoonlijk, optimistisch. ‘Het is natuurlijk een enorme opgave en zal de nodige tijd duren, maar naar mijn mening is het geen probleem. Ik heb trouwens alle tijd van de wereld! Het zal de exploratie van verdere dieptes vertragen en veel werk vergen, maar het gaat ons lukken. De komende duiken zullen we volledig aan het opruimen wijden. We gaan het samen doen.’

Vergunning

Na verschillende dodelijke ongelukken werd het duiken in de Dionne-bron 22 jaar geleden verboden. In 2018 heeft de voormalige burgemeester van Tonnerre, Dominique Aguilar, dit verbod opgeheven en Pierre-Eric Deseigne toestemming gegeven om de exploratie voort te zetten. Ook de nieuwe burgemeester Cédric Clech, die in mei 2020 gekozen is, heeft zijn toestemming gegeven. ‘Het is een kans voor onze gemeente. La Fosse Dionne is één van de bekendste lavoirs in de Bourgogne met bovendien een mysterieuze bron in de diepte’, legt de burgemeester uit.

Aart Sierksma

Bron: L’exploration de la Fosse Dionne à Tonnerre freinée par un phénomène inattendu [Marc Charasson]