In Lichères-sur-Yonne, op de grens van de Morvan en de Puisaye, is een ploeg bosarbeiders op dinsdag 9 maart 2021 begonnen met het kappen van verschillende eiken die bestemd zijn voor de wederopbouw van de Notre-Dame de Paris. In de Yonne hebben verschillende boseigenaren, zoals de familie Chastellux, een deel van hun familiegeschiedenis geschonken.

Het gezoem van kettingzagen is vanaf de weg te horen. Op enkele tientallen meters van het asfalt dat het bos van Champornot doorkruist, kun je alleen op het gehoor raden wat er daarboven gebeurt.

‘Ik denk dat we onze grootvader blij zouden maken met deze actie.’ In de ogen van zijn broer zoekt en vindt Philippe de Chastellux goedkeuring. ‘Hij deed dit zijn hele leven. Als hij niet in het bos was, zat hij achter zijn bureau, elk perceel één voor één na te schilderen met waterverf.’

Eén voor één stappen Vincent, Thomas en Alain de auto uit. Het is nog geen negen uur op deze dinsdagmorgen in Lichères-sur-Yonne, maar de ploeg bosarbeiders heeft de rust in het bos al beëindigd. ‘Ik heb gisteren alle bomen hier stuk voor stuk gecontroleerd, volgens een zeer nauwkeurig bestek,’ legt Victor Steenwinckel uit.

Dertig bomen uit de Yonne

In de zakken van de adjunct-directeur van de bosbouwcoöperatie Unisylva, die verantwoordelijk is voor de sector Bourgogne-Berry, zitten twee blikken zuurstokroze verf. ND – 10. Twee letters voor Notre-Dame en een nummer. Op iedere boom die gekapt gaat worden verschijnt een nummer. ‘Op dit perceel halen we er dertien neer. In totaal zullen er dertig via de bosbouwcoöperatie uit de Yonne worden gehaald. Samen met ongeveer 300 andere eiken zullen deze bomen naar Parijs worden vervoerd. Al heel snel, een paar dagen na de brand in de kathedraal zeiden we tegen elkaar dat we ons als bosbouwsector absoluut moesten mobiliseren’, herinnert Hugues de Chastellux, die ook voorzitter van de unie van boseigenaren in de Yonne is. De operatie, die wordt georganiseerd door de nationale brancheorganisatie France Bois Forêt, moet de eiken opleveren die nodig zijn voor het herstel van het geraamte en de torenspits van de kathedraal.

‘En natuurlijk is het een geschenk,’ bevestigt Philippe de Chastellux. ‘De gevoelswaarde kunnen we niet zo goed inschatten, maar de financiële waarde ligt tussen de €150 en €200 per m³,’ schat Victor Steenwinckel. ‘We hadden een opa die gepassioneerd was door bosbouw en dan is dit wat we vandaag de dag kunnen schenken dankzij zijn inzet: prachtige bomen’, zegt Hugues de Chastellux met trots. ‘Rechte, gezonde bomen waar ze in de zagerij stukken hout uit kunnen zagen van duizelingwekkende afmetingen.’

Dit is het leven van een bos.

Boem. Een nieuwe boom valt. ‘Wij spreken liever niet van bomen kappen, maar van oogsten’, aldus de kleinzoon van de boswachter. ‘Zie je dat licht daar? Als je een boom eruit haalt, zorgt dat ervoor dat de volgende kan groeien. Dat is het leven van een bos, zegt de broer. ‘Er is geen sprake van een bos leeghalen. Er omheen staan nog genoeg eiken om de stand in leven te houden. Het is een cyclus,’ voegt de Unisylva-vertegenwoordiger eraan toe.

Meestal heeft hij slechts een vaag idee wat er met de bomen gebeurt die weggehaald worden van de percelen van particuliere eigenaars die hij beheert: Meubels, bouw… ‘Hier weten we precies wat het doel is. En dan te bedenken dat wij een bescheiden bijdrage leveren….. Ik vind het niet slecht.’ Aan de voet van de eik n°10 kijkt Vincent Duaux omhoog. Hij staat liever met z’n beide benen op de grond, dus is het Thomas Vautrin, de eekhoorn van het team, die op het punt staat naar boven te klimmen om een deel van de boom te snoeien zodat die veilig kan vallen.

‘De Notre Dame wordt vast weer een mooie kathedraal’. Hij grapt over het hardnekkige cliché van de ‘man met een geruit hemd diep in het bos’ dat aan het beroep kleeft. Hij is niettemin enthousiast over zijn deelname aan dit grootse project: ‘We zijn apetrots dat wij hier een bijdrage aan mogen leveren. We zouden graag eens gaan kijken bij de werkzaamheden in Parijs.

Niet ver weg, wachten de machines die de bomen uit het bos gaan trekken. Het laatste onderdeel van deze klus, voordat de bomen naar de zagerij worden vervoerd. ‘Onze opa wist precies wat hij deed. Er zijn genoeg bomen die over een goede honderd jaar geoogst kunnen worden. Wij hopen dat onze kleinkinderen nog steeds dit bos zullen beheren. En dat zij aan de voet van de Notre-Dame zullen kunnen zeggen dat zij, net als tientallen andere boseigenaren, hebben bijgedragen aan de herbouw van deze schitterende kathedraal.’

Aart Sierksma

Bron: Des propriétaires forestiers de l’Yonne donnent des chênes pour Notre-Dame de Paris : “elle va être belle notre charpente” [Caroline Girard]