28 oktober 2019/in Vertaald uit l’yr, Yonne (89) /door Aart Sierksma

Een fontein in Château-Chinon en een monumentaal beeld in Clamecy

De onbekende geschiedenis van twee werken aangeboden door François Mitterrand.

De fontein van Niki de Saint Phalle in Château-Chinon en de Man van de toekomst van César in Clamecy zijn geschenken van president Mitterrand. Zij hebben hun plaats niet zonder slag of stoot gevonden. Hun locatie is zelfs in de loop der tijd omgedraaid. François Mitterrand, president van Frankrijk van 1981 tot 1995, gedeputeerde van de Nièvre en burgemeester van Château-Chinon, had beloofd een kunstwerk aan te bieden aan elk van de twee steden in zijn district, Clamecy en Château-Chinon. Dit mooie initiatief heeft nogal wat moeite en tijd gekost. Voor Château-Chinon had de president gekozen voor een monumentaal beeld van César, een kunstenaar waar hij dol op was. De toenmalige burgemeester van Château-Chinon, René-Pierre Signé, beviel dit voorstel echter helemaal niet. Hij wist niet hoe hij dit aan de bevolking moest verkopen: ‘Hedendaagse kunst is niets voor ons’.

De locatie omgedraaid door de president

Geconfronteerd met de in het openbaar geuite aarzelingen van René-Pierre Signé besloot de geërgerde president de werken om te draaien. De fontein van Niki de Saint Phalle, oorspronkelijk gepland voor Clamecy naar Château-Chinon en het beeldhouwwerk van César getiteld Man van de toekomst naar Clamecy. De burgemeester Bernard Bardin van Clamecy verwelkomde het kunstwerk met veel plezier. Hij zei vol vertrouwen ja en geloofde in het vermogen van de inwoners van Clamecy om risico’s te durven nemen, ondanks de heftige kritiek die losbarstte.

De man van de toekomst werd ingehuldigd op 6 juli 1987. De fontein van Niki de Saint Phalle met de verbazingwekkende kleurrijke en geanimeerde sculpturen, op 10 maart 1988, tijdens een flinke sneeuwbui. René-Piere Signé herinnert zich nog steeds het schouderklopje van de president en deze paar woorden uitgesproken door Mitterrand: ‘U bent getuige van het feit dat ik de fontein van Niki de Saint Phalle voor Château-Chinon heb bestemd’. Woorden die de voormalige burgemeester nog steeds doen glimlachen. Omdat dat niet echt de bedoeling was.

César’s steek onder water voor de burgemeester van Château-Chinon

Bernard Bardin was zich terdege bewust van de aarzelingen van Château-Chinon ten opzichte van het werk van César. Een buitenkansje voor Clamecy uiteindelijk, omdat hij vanaf het begin de voorkeur gaf aan het werk van César. ‘Ik had het gevoel dat dit werk gemakkelijker de tijd zou doorstaan en ik respecteerde absoluut de keuze van de president.’ En tot slot César. Hij kon niet nalaten om een hatelijke opmerking over René-Pierre Signé te maken op het moment van de inhuldiging: ‘Ach, u wilde mijn sculptuur toch niet voor uw gemeente?’

De twee kunstwerken worden tegenwoordig omarmt door de lokale bevolking en zijn erg populair bij toeristen.

Aart Sierksma

Bron: Une fontaine à Château-Chinon, une sculpture monumentale à Clamecy : l’histoire méconnue des deux œuvres offertes par François Mitterrand