Op 15 mei werd een krans met bloemen op het graf van Alphonse de Lamartine gelegd. De auteur van Je suis de la couleur de ceux qu’on persécute (Ik kom op voor hen die vervolgd worden) en van het gedicht Toussaint Louverture, ondertekende op 27 april 1848 het decreet dat een einde maakte aan de treurige geschiedenis van de slavernij.
(Je suis de la couleur de ceux qu’on persécute sans aimer, sans haïr les drapeaux différents, partout où l’homme souffre il me voit dans ses rangs. Plus une race humaine est vaincue et flétrie, plus elle m’est sacrée et devient ma patrie. – Une citation d’Alphonse de Lamartine).
Christiane Mathos, gemeenteraadslid van Montceau-les-Mines, afgevaardigde voor het project ‘Herdenking van de afschaffing van de slavernij’ en voorzitter van de vereniging van Amis des Antilles, heeft samen met Thomas Loisier, het jongste gemeenteraadslid van Saint-Point de krans gelegd.
Lamartine, ondertekenaar van het decreet van 27 april 1848
De politicus en dichter De Lamartine was een van de leiders in Frankrijk voor de afschaffing van de slavernij. De afgevaardigde van Mâcon leidde ook de politieke strijd in de Assemblée Nationale, door belangrijke toespraken te houden ten gunste van de afschaffing. Deze week werd hij geëerd, als ondertekenaar van het decreet van 27 april 1848, dat de definitieve afschaffing van de slavernij in de Franse koloniën afkondigde.
De naam van de schrijver is ook verbonden aan een dramatisch gedicht in vijf bedrijven, dat hij de titel Toussaint Louverture gaf. Toussaint Louverture was een afstammeling van slaven die een van de leiders van de Haïtiaanse revolutie werd en een figuur van de abolitionistische beweging. (Abolitionisme is het streven naar afschaffing van de slavernij. In de 18e eeuw ontstonden bewegingen die ijverden voor de afschaffing van de slavernij, zoals de Société des amis des Noirs in Frankrijk. In de 19e eeuw volgden onder meer de Anti-Slavery Society in het Verenigd Koninkrijk en de Société antiesclavagiste de Belgique in België).
Alle mensen worden vrij en met gelijke rechten geboren
De plechtigheid in Saint-Point vormt de afsluiting van de week van het Festival Outre-Mer en Bourgogne, dat van 7 tot 16 mei werd gehouden. In Frankrijk is 10 mei sinds 2006 de nationale herdenkingsdag voor de herinnering aan de slavenhandel, de slavernij en de afschaffing daarvan. ‘Wij vergeten niet de boodschap van Frankrijk aan de wereld van twee eeuwen geleden: Alle mensen worden vrij en met gelijke rechten geboren, zoals het staat in de universele verklaring van de rechten van de mens’, zeggen Claude Guisard en Pierre-Yves Quelin, raadsleden van Saint-Point.
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
-
Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren.
-
De mensenrechten gelden voor wie je maar bent, waar je ook bent.
-
Je hebt recht op leven, vrijheid en veiligheid.
-
Slavernij is verboden.
11 miljoen mensen gevangen genomen
Meer dan 11 miljoen mannen, vrouwen en kinderen werden van de 15e tot de 19e eeuw in Afrika gevangen genomen en tot slaaf gemaakt om onder barre omstandigheden te werken op koloniale boerderijen in Amerika.
Saint-Point – Herdenking van de slachtoffers en de helden
‘Nooit zullen we in staat zijn om de wereld van voor de slavernij te herstellen. Het was Aimé Césaire die dit zei en ons eraan herinnerde dat wat gebeurd is, onherstelbaar is’, citeerde Claude Guisard, afgevaardigde van Saint-Point. ‘Wij zullen de slachtoffers van de slavernij nooit vergeten, net als de helden die streden tegen de slavernij.’
Deze herdenking is ingesteld door minister Taubira in 2001 (de Taubira-wet). Het Festival Outre-Mer en Bourgogne verenigt een twaalftal gemeenten van het departement. ‘Want Saône-et-Loire is de bakermat van de afschaffing van de slavernij’, zegt Christiane Mathos, voorzitter van de Vrienden van de Antillen, de organisator van het Festival.
De Strijders tegen de Slavernij
‘Wij zouden op een dag een onderscheiding kunnen instellen, zoals er ook onderscheidingen zijn voor mensen die hun leven in de waagschaal stelden om joden te redden’, stelt de afgevaardigde Rémy Rebeyrotte voor. Voor rechtvaardige mensen zoals Alphonse de Lamartine, of Jean-Philippe Saclier, burgemeester van Toulon-sur-Arroux in 1789, die streden voor de afschaffing van de slavernij.
Aart Sierksma
Bron: Raviver la mémoire de Lamartine, partisan de l’abolition de l’esclavage [Frederic Renaud]
